Выхаванне лідэрскіх і прафесійных якасцяў моладзі праз удзел у працы студэнцкіх будаўнічых атрадаў.
Больш за паўстагоддзя таму зараджэнне і развіццё студэнцкіх будаўнічых атрадаў у Савецкім Саюзе стала падзеяй дзяржаўнага маштабу. Усесаюзныя студэнцкія будаўнічыя атрады (УСБА або, для сцісласці, будатрады і студатрады) прадстаўлялі сабой камсамольскую ўсесаюзную праграму ЦК ВЛКСМ для студэнтаў вышэйшых і сярэдне-прафесійных навучальных устаноў, фармаваўшую часовыя працоўныя калектывы для добраахвотнай працы ў вольны ад вучобы час (як правіла, летніх канікул ) на розных аб'ектах народнай гаспадаркі Савецкага Саюза. Падобныя будатрады перш за ўсё накіроўваліся на аб'екты, якія адносяцца да ўдарных камсамольскіх будоўляў.
Першы працоўны семестр савецкіх студэнтаў прайшоў летам 1924 гады, калі ВЦСПС і Наркамат працы і асветы выдаў інструкцыю аб практыцы студэнтаў у летні час. Гэты дакумент ўскладаў арганізацыю працы студэнтаў падчас вакацый на прамысловых і сельскагаспадарчых прадпрыемствах краіны на камсамольскія арганізацыі ВНУ, прадпісваючы кіраўніцтву прымаючых арганізацый і адпаведных наркаматаў і ведамстваў аказваць ім неабходнае садзейнічанне. У 1920-я гады першымі адгукнуліся на заклік пачаць працоўны семестр студэнты МВТУ ім. Н.Э.Баўмана, а ў 1933 годзе ўжо 350 тыс. прадстаўнікоў вузаўскай моладзі працавалі на будоўлях пяцігодкі, сярод якіх былі Магніткі і Днепрагэс, Маскоўскі метрапалітэн, чыгунка Масква-Омск і г.д. Момантам узнікнення студэнцкіх атрадаў у сучасным фармаце прынята лічыць вясну 1959 года, калі 339 студэнтаў-фізікаў Маскоўскага дзяржаўнага універсітэта імя М.В.Ламаносава паехалі на Цаліну ў Паўночна-Казахстанскую вобласць (Булаеўскi раён), дзе пабудавалі 16 аб'ектаў, выканаўшы аб'ём работ на суму 250 тысяч рублёў. Неўзабаве на Цаліну сталі прыбываць студэнты і з іншых ВНУ. У 1963 году з'яўляюцца першыя атрады ў небудаўнiчай сферы: праваднікі пасажырскіх вагонаў і г.д. У 1966 годзе ў Крамлёўскім Палацы з'ездаў адбыўся першы Усесаюзны злёт УСБА, дзе быў прыняты адзіны для ўсіх атрадаў Статут, а ў 1969 годзе створаны цэнтральны штаб УСБА пры ЦК ВЛКСМ. Аналагічныя штабы ствараліся і ў рэспубліканскіх камітэтах камсамола.
Найбольш вядомымі будоўлямі, у якіх прымалі ўдзел УСБА былі: Волжскі аўтамабільны завод (1967 г.), КАМАЗ (з 1971 г. да першага аўтамабіля ў 1976), БАМ (з 1974 г. па 1982 г.) Саяна-Шушанская ГЭС (1978 г.), інфраструктура Алімпійскіх гульняў 1980 года. Акрамя гэтага байцы студэнцкіх атрадаў дапамагалі ў ліквідацыі наступстваў землятрусаў у гарадах Ташкент і Спiтак. У перыяд з 1977 па 1980 гады рух перажываў свой росквіт. Усяго за чатыры гады працы будатрадаў было ахоплена больш за тры мільёны студэнтаў з усяго Савецкага Саюза, а да сярэдзіны 80-х гадоў праз УСБА прайшлі 12,758 мільёнаў студэнтаў. Дзякуючы студэнцкім атрадам былі заснаваныя горада Усць-Ілімск і Братск.
Без перабольшання можна сказаць, што была сфарміравана ўстойлівая сістэма ўключэння моладзі ў рашэнне важных эканамічных і вытворчых задач. Будаўнічыя атрады сталі адным з эфектыўных інструментаў працоўнага і патрыятычнага выхавання моладзі, у маладых людзей фармаваліся не толькі навыкі калектыўнай работы, але і лідэрскія якасці. Не выпадкова, што многія з ліку актыўных будатрадаўцаў пасля занялі высокія адказныя пасады ў самых розных сферах эканомікі і грамадскага жыцця краіны. Дзейнасці будатрадаў спадарожнічаў прапрацаваны цырыманіял, важную псіхалагічную ролю ў якім гралi будатрадаўскай форма і сімволіка. Як правіла, на куртку байца будатрада нашываліся шаўроны навучальнай установы і знак «УСБА» або знакі рэгіянальных аб'яднанняў і канкрэтнага атрада. З 1962 года для будатрадаў сталі цэнтралізавана выпускаць значкі – спачатку «Студэнцкая цалінная будоўля» (з 1962 па 1973), потым «Студэнцкія будаўнічыя атрады» (з 1968 па 1972 г.) і, нарэшце, «Усесаюзны студэнцкі атрад» (з 1973 года па 1992) .
У Рэспубліцы Беларусь у цяперашні час адраджэннем і развіццём будатрадаўскага руху займаецца Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі. Зварот да будатрадаўскiх традыцый дае студэнтам магчымасць адначасова праходзіць вытворчую практыку, удзельнічаць у актуальных для дзяржавы і грамадства справах і зарабіць пэўныя грашовыя сродкі, а таксама спрыяе рэалізацыі канцэпцыі практыка-арыентаванага адукацыі – і прадпрыемства, і будучы спецыяліст паскараюць працэс адаптацыі да вырашэння рэальных вытворчых задач. Дадзеную схему можна лічыць элементам інавацыйнага адукацыі, у якім трохкутнік «навука – адукацыя – вытворчасць» ўмацоўваецца, так як удзел у працы будатрадаў дапамагае замацаваць веды, атрыманыя ў аўдыторыях, рэальнай практыкай спрыяе працоўнай і сацыяльнай адаптацыі студэнтаў да будучай працы па абранай спецыяльнасці.
У рамках сістэмы ідэалагічнай і выхаваўчай работы на будаўнічым факультэце Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта транспарту, сумесна з ГА «БРСМ» з 2008 года дзейнічае аўтарскі праект "Выхаванне лідэрскіх і прафесійных якасцяў моладзі праз удзел у рабоце студэнцкіх будаўнічых атрадаў".
Кіраўніцтва факультэта i выпускаючай кафедры « і штаб працоўных спраў праводзяць накіраваную працу па арганізацыі правядзення вытворчай практыкі студэнтаў у складзе будаўнічых атрадаў, калі выкананая студэнтамі праца адпавядае профілю спецыяльнасці, па якой яны навучаюцца.
Адначасова з гэтым удзел у будаўнічым атрадзе з'яўляецца стымулюючым фактарам навучальнага працэсу, паколькі дазваляе як прадастаўляць удзельнікам індывідуальныя тэрміны праходжання бягучай атэстацыі, так і адбіраць студэнтаў па сярэднім бале экзаменацыйнай сесіі. Акрамя таго байцы атрадаў праходзяць навучанне асновам працоўнага заканадаўства па ахове працы і тэхніцы бяспекі, бяспечным метадам вытворчасці работ са здачай экзаменаў, а таксама медыцынскую камісію на прафпрыдатнасць. У далейшым за арганізацыю ўсёй дзейнасці атрада адказвае камандзір, выбіраемы з ліку студэнтаў, якія валодаюць лідэрскімі якасцямі. Эфектыўнасць работы кожнага байца атрада і памер заработнай платы разлічваецца па каэфіцыенту яго працоўнага ўдзелу, што таксама з'яўляецца стымулам у дадзенай сферы.
Будатрады для нас – неад'емная частка навучальнага працэсу, гэта паўнавартасная вытворчая практыка. Студэнцкая моладзь факультэта, працягваючы лепшыя традыцыі, бярэ на ўзбраенне галоўныя каштоўнасці будатрадаўскага руху: уменне працаваць у камандзе, згуртаванне ў інтарэсах агульнай справы, патрыятызм і гонар за сваю краіну, высокія маральныя якасці, лідэрства, ініцыятыва і прафесіяналізм. Час даказаў, што будаўнічыя атрады – эфектыўная форма супрацоўніцтва студэнтаў і патэнцыйных працадаўцаў.
Дзякуючы моцнай дружбе выпускнікоў розных гадоў БелIIЧТа – БелДУТа паміж нашым універсітэтам і рознымі арганізацыямі былі падпісаны пагадненні аб супрацоўніцтве ў галіне арганізацыі дзейнасці студэнцкіх будаўнічых атрадаў, вытворчым, інфармацыйным і навукова-тэхнічным узаемадзеянні. Сярод арганізацый, з якімі кантактуе ў гэтай сферы наш універсітэт ТАА «Тындатрансбуд» (Расійская Федэрацыя), ААТ «Трэст Белтрансбуд», ААТ «Дарожна-будаўнічы трэст №2, г. Гомель» і іншыя.
У адпаведнасці з пагадненнем студэнты трэцяга і чацвёртага курсаў будаўнічага факультэта спецыяльнасцяў «Будаўніцтва чыгунак, пуць і пуцявая гаспадарка» і «Аўтамабільныя дарогі» праходзяць вытворчую практыку ў складзе будаўнічых атрадаў. У перыяд 2008 – 2013 яны працавалі на будаўніцтве федэральнай аўтамабільнай дарогі «Амур», лагістычнага комплексу «Дамадзедава», ўчастка чыгункі «Нарын-Лугокан» на тэрыторыі Забайкальскага края Расійскай Федэрацыі. У 2011 – 2012 г. будаўнічы факультэт атрымаў запрашэнне ад ААТ «РЖД» – Генеральнага спонсара Алімпійскіх Гульняў 2014 года ў г. Сочы прыняць удзел у будаўніцтве інфраструктуры Гульняў у рамках трэцяга працоўнага семестра. Больш за 1000 студэнтаў з чыгуначных ВНУ Расіі, Арменіі, Беларусі, Літвы, Латвіі, Эстоніі, Казахстана, Кыргыстана, Украіны прнялi ўдзел у будаўніцтве галоўнай транспартнай артэрыі алімпіяды – сумешчанай (аўтамабільнай і жалезнай) дарогі Адлер – горнакліматычны курорт «Альпiка-Сэрвіс» працягласцю 48,5 км, якая ўключае ў сябе больш за 80 мастоў і эстакад і 12 тунэляў агульнай даўжынёй 29 км.
Вопыт удзелу ў будоўлях падобнага маштабу ГА «БРСМ» выкарыстаў пры арганізацыі дзейнасці студэнцкіх будаўнічых атрадаў на будаўніцтве Беларускай атамнай электрастанцыі, якая атрымала статус Усебеларускай маладзёжнай будоўлі. Студэнты факультэта ў складзе будаўнічага атрада імя Марата Казея летам 2016 гады працавалі ў якасці цесляроў, арматуршчыкаў, бетоншчыкаў, геадэзістаў. А пасля працы ішлі бітвы на спартыўных і канцэртных пляцоўках. Будаўнічыя атрады – гэта не толькі праца, гэта яшчэ і зносіны, творчасць, асаблівая якая аб'ядноўвае атмасфера, якая спрыяе набыццю не толькі прафесійных навыкаў, але і новых сяброў і з'яўляецца сур'ёзным інстытутам сацыяльна-працоўнай адаптацыі моладзі.
Так як прыярытэтным напрамкам аўтарскага праекта можна лічыць вытворчую практыку ў складзе будаўнічых атрадаў на рэспубліканскіх аб'ектах, акрамя Беларускай АЭС нашы студэнты прымалі ўдзел у будаўніцтве аўтадарог М5 «Гомель – Мінск» і М6 «Гродна – Мінск», чыгункі «Мінск – Ждановічы», рэканструкцыі дзіцячай абласной клінічнай бальніцы па вул. Жаркоўскага ў г. Гомелі і г.д., а таксама ў складзе экалагічнага атрада праходзілі практыку ў Гомельскім абласным камітэце прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя. На вытворчасці студатрадаўцаў працуюць пад кіраўніцтвам вопытных работнікаў-практыкаў, якія актыўна садзейнічаюць у фарміраванні прафесійных навыкаў і якасцяў у студэнцкай моладзі.
За час дзеяння праекта назапашаны дастатковы вопыт, каб гаварыць, што яго рэалізацыя дае магчымасць выяўлення сярод студэнтаў лідэраў, – людзей са сфармаваным грамадзянскіх самасвядомасцю і ярка выяўленай патрыятычнай пазіцыяй, здольнасцю праявіць ініцыятыву і ўзяць на сябе адказнасць за атрыманы вынік. Большасць удзельнікаў праекту пасля заканчэння універсітэта атрымалі размеркаванне ў арганізацыі, у якіх праходзілі вытворчую практыку ў складзе будатрадаў. Атрыманы імі вопыт дазволіў многім з іх зрабіць прафесійную кар'еру і самім запрашаць на вытворчую практыку будатрады з ліку цяперашніх студэнтаў.
У склад факультэта ўваходзяць чатыры кафедры і адна выпрабавальная лабараторыя.
Кафедры:
Выпрабавальная лабараторыя:
У цяперашні час у склад будаўнічага факультэта ўваходзяць дзве выпускаючыя кафедры:
У склад факультэта ўваходзяць кафедры:
У склад факультэта ўваходзяць кафедры:
У склад факультэта ўваходзяць кафедры:
Па спецыяльнасці 1-37-02-04 «Аўтаматыка, тэлемеханікі і сувязь на чыгуначным транспарце» прадугледжаны наступныя спецыялізацыі:
В начальный период работы кафедры под руководством профессора Тихомирова И.Г. и ректора института профессора Сыцко П.А. была создана учебная лаборатория «Организация движения поездов» со специальным макетом станций, разъездов, перегонов, в которой студенты изучали практические основы управления движением поездов. В становление и организацию работы этой лаборатории внесли много творческого труда инженеры Крупский В.Ф., Губин И.Н., техники Рудько И.Д., Соловьев В.С. и другие.
В 2003 году учебная лаборатория была оснащена компьютерным классом. На рабочих местах дежурных по станциям и поездных диспетчеров были установлены автоматизированные рабочие места. На основе типового тренажера ДСП/ДНЦ были поставлены новые циклы лабораторных работ, позволяющих моделировать работу по управлению движением поездов для различных условий. В становлении и развитии лаборатории приняли активное участие заведующие лабораторией Казаков Н.Н., Федоров Е.А., Баразновский Д.С., Ковалько Ю.М.
В 2018 году лабораторию оснастили современными компьютерами, которые позволяют улучшить постановку цикла лабораторных работ.
В 2023 году совместными действиями университета и Конструкторско-технического центра Белорусской железной дороги был предоставлен доступ к «Единой системе контроля и проверки знаний Белорусской железной дороги», что дало возможность проверять студентов, как дневной, так и заочной формы обучения, на знание отдельных разделов ПТЭ. Такая проверка помогает студентам лучше подготовиться к ситуациям, которые моделируются на тренажерах во время занятий.
В настоящее время учебная лаборатория «Управление движением» имени профессора Тихомирова И. Г. оснащена действующим макетом железной дороги и компьютерным классом, на котором реализуется имитационная модель – тренажер организации движения поездов на учебном полигоне. В лаборатории проводятся циклы работ по подготовке дежурных по железнодорожным станциям и поездных диспетчеров. Наличие учебных лабораторий обеспечивает качественное проведение учебных занятий и освоение профессиональными навыками.
Учебная лаборатория «Управление движением» имени профессора Тихомирова И.Г.
В 1986 году по инициативе профессора Грунтова П.С. создана учебная лаборатория «Автоматизированные системы управления железнодорожным транспортом» (АСУЖТ), которая впоследствии была переименована в лабораторию «Моделирование и автоматизация управления транспортными системами» (МАУТС), предназначенная для проведения инженерных расчетов с использованием стандартных и прикладных программ. В становлении учебной лаборатории принимали участие инженеры Бабченко С.А., Леонков И.А., Гавриков С.В.
В 2011 году лабораторию модернизировали и оснастили компьютерами, которые позволяли производить постановку цикла лабораторных работ, направленных на моделирование производственных процессов сортировочных станций, железнодорожных участков и иных объектов.
Банк программ постоянно пополняется разработками ученых кафедры, научной лаборатории, студентов, а также специалистов Белорусской железной дороги, проектных организаций РБ и транспортных вузов СНГ.
В 2021 году лабораторию оснастили новыми компьютерами, что позволило обновить цикл лабораторных работ по дисциплинам кафедры.
В настоящее время в учебной лаборатории МАУТС имеется компьютерный класс, установлена модель автоматизированной системы управления сортировочной станции, пакет прикладных инженерных задач (более 20 программ). В лаборатории МАУТС выполняются циклы работ, направленных на моделирование производственных процессов станций, транспортных участков и иных транспортных объектов.
Учебная лаборатория МАУТС имени профессора Грунтова П.С.
В 2018 году лабораторию оснастили современными компьютерами, на которых были установлены системы диспетчерской централизации «Неман» и МПЦ «Днепр».
Система ДЦ «Неман» предназначена для управления движением поездов на участках дороги. Система ДЦ позволяет организовать удаленное управление парками или соседними станциями, реализовать маршрутный набор, если он не предусмотрен на станции, контроль и управление различными объектами железнодорожной автоматики, автоматизированными системами различных отраслей промышленности.
Занятия в лаборатории ЦУП
Лаборатории оборудованы и оснащены стендами, лабораторными установками и измерительными приборами для исследования условий труда. Для отработки приемов оказания первой медицинской помощи пострадавшим применяются специальные электронные тренажеры.
Занятия в лаборатории охраны труда
В компьютерном классе используются современные программные продукты по автоматизированному проектированию транспортных объектов (в частности САПР сортировочных горок), являющимися собственными разработками сотрудников кафедры.
Специализированный кабинет «Автоматизированное проектирование транспортных коммуникаций»
Cвой творческий талант студенты раскрывают, участвуя в научно-исследовательской работе. Ежегодно студенты выступают с научными докладами на студенческих конференциях и семинарах. Работы, представляющие теоретический и практический интерес, публикуются в сборниках научных статей, а также участвуют в республиканском конкурсе студенческих работ. Студенты факультета становились победителями Республиканской и призерами открытой Всероссийской олимпиад студентов вузов по теоретической механике. Ежегодно в Международный день студентов на факультете проводятся дни студенческого самоуправления, когда самые инициативные, талантливые студенты факультета исполняют обязанности администрации факультета и являются дублерами преподавателей.
Студентам предоставлены все возможности для проведения культурного досуга. Они активно участвуют в кружках художественной самодеятельности, ансамбле народного танца «Полесские зори», студии эстрадного танца, в университетском конкурсе интеллектуальных игр «Что? Где? Когда?», с азартом соревнуются в ежегодном конкурсе «А ну-ка, первокурсник» и турнире «За прекрасных дам». Неизменным успехом среди студентов и преподавателей пользуется стенная газета «Магистраль».
На высоком уровне поставлено физическое воспитание. Студенты факультета неоднократно побеждали в спартакиаде БелГУТа (БелИИЖТа). За 64 года на факультете подготовлено 40 мастеров спорта, 165 кандидатов в мастера спорта, 610 спортсменов I разряда. Среди них чемпион Европы по мини-футболу; серебряные призеры Республики Беларусь по вольной борьбе; чемпионы мира среди юниоров по гиревому спорту; призеры чемпионата Республики Беларусь по плаванию, легкой атлетике, боксу, пауэрлифтингу..
Волонтерский отряд факультета осуществляет шефство над Гомельским областным домом ребенка. Посещая маленьких воспитанников, волонтеры дарят им частичку тепла, радость общения и сами приобретают опыт общения с маленькими детьми, не имеющими собственных семей. Это вызывает у них чувство сострадания, формирует собственную зрелую гражданскую позицию. Традицией стало проведение предновогодней волонтерской акции «Волшебство на Рождество».
Студенты факультета также шефствуют над братской могилой 39 воинов, погибших в период Великой Отечественной войны в д. Огородня Добрушского района.