Кафедра «Вагоны» створана 1 студзеня 2016 года ў адпаведнасці з загадам рэктара універсітэта № 959 ад 2015/12/23 г. шляхам аб'яднання кафедраў «Вагоны і вагонная гаспадарка» і «Неразбуральны кантроль і тэхнічная дыягностыка». Кіруе кафедрай к.т.н., дацэнт Пігуноў Анатоль Уладзіміравіч.

Кафедра «Вагоны» - адна з буйных і аўтарытэтных кафедраў механічнага факультэта, якая падтрымлівае сувязь з прадпрыемствамі Беларускай чыгункі, а таксама з універсітэтамі блізкага і далёкага замежжа. Супрацоўнікі кафедры пастаянна прымаюць удзел у міжнародных навуковых канферэнцыях і семінарах.

Вялікая ўвага надаецца навуковым даследаванням у галіне вагонабудавання, мадэрнізацыі рухомага складу, распрацоўцы эфектыўных спосабаў неразбуральнага кантролю, павышэнню эфектыўнасці работы тармазных сістэм.

Навучальны працэс вядзецца з шырокім ужываннем сучасных пакетаў прыкладных праграм, якiя дазваляюць мадэляваць апорную здольнасць канструкцый рухомага складу і іх дынамічную нагружанасць.

Выпускнікі кафедры годна папаўняюць калектывы вагонабудаўнічага, вагонарамонтных і эксплуатацыйных прадпрыемстваў Беларускай чыгункі, працуюць у складах навукова-даследчых калектываў, канструктарскіх бюро, лабараторый неразбуральнага кантролю.

Кафедра мае кампутарны клас і восем навучальных лабараторый, якія аснашчаны дзеючымі ўстаноўкамі вагонаў, халадзільнымі агрэгатамі, электрыфікаванымі стэндамі, абсталяваннем і прыборамі. У станаўленні і арганізацыі працы лабараторый вялікая заслуга д.т.н., прафесара Сянько В.І., д.т.н. Галая Э.І., к.т.н., дацэнтаў Лісічкіна Э.А., Чарніна І.Л., Пастухова І.Ф., Пiгунова У.У., інжынераў Радзевіча Е.Г., Касцючэнка Н.Д. , Табухова Г.А., Князева Н.Ф., Свірыдзенка В.У., Ясько М.А.

На кафедры надаецца вялікая ўвага падрыхтоўцы высокакваліфікаваных кадраў. Штогод ажыццяўляецца кіраўніцтва магістрантамі і аспірантамі па вочнай і завочнай форме навучання.

Кафедра «Кіраванне грузавой і камерцыйнай работай» выдзелена з кафедры «Станцыі, вузлы і грузавая праца» у чэрвені 1992 года ў складзе к.т.н., дацэнта Елавога І.А. (заг. кафедры), д.т.н., прафесара Цыркунова Г.А., к.т.н., дацэнтаў Берліна М.П., Нягрэй Н.П., Дзюбы І.С., к.т.н., ст. выкладчыка Грунтовай І.П., асістэнтаў Маліноўскага Я.В. і Кухарчыка А.А.

Да 1956 г. дысцыпліны па грузавой і камерцыйнай рабоце выкладаліся на кафедры «Арганізацыя руху цягнікоў», а з верасня 1956 г. – на кафедры «Станцыі і вузлы», якая з чэрвеня 1959 г. стала называцца «Станцыі, вузлы і грузавая работа». У склад кафедры ўваходзілі к.т.н., дацэнты Банек Т.С., Міхайлаў Г.І., Праўдзін М.В., Цыркуноў Г.А. і ст. выкладчык Шульжэнка М.С. Заняткі па дысцыплінах грузавой і камерцыйнай работы праводзілі: «Арганізацыя грузавой і камерцыйнай работы» - дацэнт Міхайлаў Г.І. і ст. выкладчык Шульжэнка М.С., «Комплексная механізацыя і аўтаматызацыя пагрузачна-разгрузачных работ», «Хладатранспарт», «Халадзільнае абсталяванне вагонаў і кандыцыянаванне паветра» – дацэнт Цыркуноў Г.А. і ст. выкладчык Шульжэнка М.С. Для забеспячэння правядзення вучэбных заняткаў прыцягваліся спецыялісты транспарту, якія паспяхова спалучалі вытворчую дзейнасць з навуковай і вучэбнай работай – Жывоў Л.Г., Мiрапольскi І.А., Саланевіч В.Г. і Хаймовiч М.В.

Пачынаючы з 1957 года, пад кіраўніцтвам к.т.н., дацэнта Цыркунова Г. А. былі створаны тры навучальныя лабараторыі па дысцыплінах: «Комплексная механізацыя і аўтаматызацыя пагрузачна-разгрузачных работ», «Халадзільны транспарт», «Халадзільная тэхналогія скорапсавальных грузаў». У станаўленне і арганізацыю працы гэтых лабараторый вялікі ўклад ўнеслі тэхнік-механік Драгуноў Б.Н., заг. лабараторыi Балака Г.М. і інш. Для забеспячэння навучальнага працэсу па пазначаных дысцыплінах к.т.н., дацэнтам Цыркуновым Г.А. быў распрацаваны і выдадзены камплект метадычных дапаможнікаў па правядзенні лабараторных і разліковых работ, курсавых і дыпломных праектаванняў. К.т.н., дацэнтам Міхайлавым Г.І. быў створаны кабінет грузавой і камерцыйнай работы.

На кафедры «Станцыі, вузлы і грузавая праца» функцыянавала навукова-даследчая лабараторыя «Станцыі, вузлы і механізацыя пагрузачна-разгрузачных работ» (НДЛ СВМ) пад кіраўніцтвам д.т.н., прафесара, заслужанага дзеяча навукі і тэхнікі БССР Праўдзіна Н. В. Сектарам грузавой і камерцыйнай працы, дзе працавалі навуковыя супрацоўнікі Аўтушэнка В.А., Агранат Л.А., Берліна А.В., Бушэў В.Т., Клiхноўская Е.І., Курачкін П.А., Курзiна Н.А ., Лугаўцоў М.Н., Макеева О.С. і інш., кіраваў к.т.н., дацэнт Цыркуноў Г.А. Вынікамі даследаванняў былі "Тыпавы тэхналагічны працэс работы межавых станцый", зацверджаны Міністэрствам шляхоў зносін СССР; Адзіныя тэхналагічныя працэсы працы станцый чыгунак і пад'язных шляхоў прамысловых прадпрыемстваў Беларускай і Расійскіх чыгунак і інш.

Для забеспячэння вучэбнай літаратурай ўсяго комплексу дысцыплін па грузавой і камерцыйнай рабоце ў гэты перыяд выходзяць шматлікія навучальныя дапаможнікі і метадычныя ўказанні, выдадзеныя праз РВА БелIIЧТа і іншыя выдавецтвы.

У сувязі з адкрыццём у верасні 1980 года новай спецыялізацыі па грузавой і камерцыйнай рабоце і ўвядзеннем дысцыплін «Кантэйнерная транспартная сістэма і транспартна-экспедыцыйныя аперацыі», «Грузазнаўства, захаванасць і мацаванне грузаў», «Асновы транспартнага права» быў падрыхтаваны комплекс вучэбна-метадычных дапаможнікаў: «Арганізацыя работы кантэйнернага пункта і транспартна-экспедыцыйнае абслугоўванне» (Елавой І.А., Міхайлаў Г.І., Берлін М.П.), «Прававыя пытанні планавання перавозак грузаў на чыгуначным транспарце» (Елавой І.А., Казачэнка М.С.), «Афармленне незахоўных перавозак грузаў на чыгуначным транспарце» (Елавой І.А., Шэрман А.Я., Дараховіч Т.Н., Акуліч А.М.), «Правы, абавязкі, адказнасць старон па дагавору перавозкі грузаў» (Елавой І.А., Казачэнка М.С.) і інш.

У 1992 г. са складу кафедры «Станцыі, вузлы і грузавая праца» выдзелена кафедра "Кіраванне грузавой і камерцыйнай работай" у самастойнае падраздзяленне ўніверсітэта, і адкрыта навучанне студэнтаў па новых спецыялізацыях «Арганізацыя перавозак і кіраванне на аўтамабільным транспарце», «Арганізацыя перавозак і кіраванне на рачным транспарце» і «Камерцыйная дзейнасць на транспарце».

У перыяд з 1992 па 2003 гады калектывам кафедры (прафесарам Цыркунова Г.А., дацэнтамі Елавой І.А., Нягрэй Н.П., Берлін М.П., Дзюба І.С., старшымі выкладчыкамі Маліноўскім Я.В., Кухарчыкам А.А., асістэнтамі Зайчыкам В.С., Коласам М.М.) былі падрыхтаваны і ўведзены ў навучальны працэс новыя курсы: «Камерцыйная эксплуатацыя на чыгуначным транспарце», «Знешнегандлёвыя перавозкі грузаў», «Камерцыйная лагістыка», «Тэхналогія і арганізацыя перагрузачных работ у рачных партах», «Механізаванне пагрузачна-разгрузачных работ на аўтамабільным транспарце», «Кіраванне грузавой і камерцыйнай работай на рачным транспарце», «Размяшчэнне і мацаванне грузаў у судах рачнога транспарту», «Ужыванне прынцыпаў маркетынгу на аўтатранспарце», «Арганізацыя і ўмовы перавозкі хуткапсавальных грузаў на аўтамабільным транспарце», «Перавозка небяспечных грузаў на чыгуначным транспарце», «Тэхналагічныя асновы дастаўкі грузаў», «Камерцыйныя аперацыі пры дастаўке грузаў», «АСК грузавымі і камерцыйнымі аперацыямі», «Партовае перагрузачнае абсталяванне», «Перавозка грузаў на асаблівых умовах», «Транспартна-экспедыцыйнае абслугоўванне кліентаў», «Камерцыйная геаграфія», «Транспартны маркетынг», «Транспартны менеджмент» і інш.

Пераход да рынкавых адносінаў запатрабаваў новых падыходаў і спосабаў навучання студэнтаў факультэтаў «Кiраванне працэсамі перавозак» і гуманітарна-эканамічнага. З гэтай мэтай кафедрай быў падрыхтаваны комплекс навукова-метадычнай літаратуры: навучальныя дапаможнікі «Разлік выдаткаў і абгрунтаванне тарыфных ставак на перавозку грузаў» (Елавой І.А.), «Разлік і абгрунтаванне межавых фрахтавых ставак за перавозку грузаў на транспарце» (Елавой І. А., Гiзатуллiна В.Г., Зайчык В.С.), вучэбна-метадычны дапаможнік «Камерцыйная геаграфія» (Елавой І.А., Кухарчык А.А.) і інш. Дацэнтам Нягрэй Н.П. падрыхтаваны і выдадзены «Практыкум па кіраванні грузавой і камерцыйнай работай на рачным транспарце», метадычныя ўказанні па выкананні курсавой работы «Камерцыйныя аперацыі ў партах пры перавозцы грузаў водным транспартам» і інш.

Навуковая дзейнасць у вобласці грузавой і камерцыйнай працы ажыццяўлялася на працягу існавання інстытута, а пасля і універсітэта. Навуковыя напрамкі даследаванняў да 1992 г. былі звязаны з выкананнем работ па заказах МШЗ і чыгунак: распрацоўка тыпавых тэхналагічных працэсаў пагранічных перагрузачных станцый, адзіных тэхналагічных працэсаў ўзаемадзеяння станцый і пад'язных шляхоў, схем мацавання грузаў на рухомым саставе, прылад для захопу кантэйнераў.

Доктарам тэхнічных навук, прафесарам Цыркуновым Г.А. унесены вялікі ўклад у распрацоўку гасдагаворных тэм і фундаментальных даследаванняў. За перыяд вытворчай і навукова-педагагічнай дзейнасці ім выканана вялікая колькасць навукова-даследчых работ, па выніках якіх быў выдадзены шэраг манаграфій і вучэбна-метадычных дапаможнікаў.

У сакавіку 1998 г. у складзе НІІЧТа створана навукова-даследчая лабараторыя «Грузавая, камерцыйная работа і тарыфы» (НДЛ «ГКРТ»). Загадчыкам лабараторыі прызначаны Елавой І.А. У складзе навуковых творчых калектываў у НДЛ «ГКРТ» працуюць д.э.н., прафесар Елавой І.А., к.т.н., дацэнты Колас М.М., ст. выкладчыкі Маліноўскі Я.В., навуковыя супрацоўнікі Ясінскі В.У., Асіпенка Л.В., інжынеры Петрачкоў С.А., Патылкiн Е.Н., Ганчар М.А. і інш.

Кафедра «Фізіка і энергаэфектыўныя тэхналогіі» створана ў жніўні 2020 года шляхам аб’яднання кафедраў «Экалогія і энергаэфектыўнасць у тэхнасферы» і «Фізіка і хімія», кіруе кафедрай кандыдат тэхнічных навук Пяхота Аляксандр Мікалаевіч.

Кафедра «Экалогія і энергаэфектыўнасць у тэхнасферы» была створана ў верасні 2016 года пасля аб’яднання кафедраў «Экалогія і рацыянальнае выкарыстанне водных рэсурсаў» і «Энергаэфектыўныя тэхналогіі на транспарце».

У 2016 г. пад кіраўніцтвам загадчыка кафедры Вячаслава Міхайлавіча Аўчыннікава на кафедры пачалася падрыхтоўка студэнтаў па ўнікальнай для Рэспублікі Беларусь спецыяльнасці «Энергаэфектыўныя тэхналогіі і энергетычны менеджмент», якая адносіцца да кірунку адукацыі ў галіне энергааўдыту ў рамках профілю падрыхтоўкі спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй. Увядзенне новай спецыяльнасці сталася рэакцыяй на такую глабальную тэндэнцыю, як неабходнасць развіцця энергарэсурсазберажэння ў нашай краіне і ягонае актыўнае ўкараненне ў розныя вытворчыя працэсы.

Энергазберажэнне з выключна кіраўніцкага ўхілу атрымлівае істотны тэхнічны ўхіл і робіцца высокатэхналагічнай дысцыплінай, неабходнай для павышэння канкурэнтаздольнасці прадпрыемстваў за кошт прымянення энергаэфектыўных тэхналогій і энергазберагальнага абсталявання. Усяму гэтаму спрыяла стварэнне кафедры «Энергаэфектыўныя тэхналогіі на транспарце» (01.09.2011) па ініцыятыве В.М. Аўчыннікава, якую ён у той час узначальваў. З моманту стварэння да моманту аб’яднання на кафедры працавалі к.т.н., дацэнты Калдаева С.М., Макееў В.В., ст. выкладчыкі Макрэнка (Еўмінава) І.М., Слесарэнка В.А., заг. лабараторыі Барадзёнак Е. К.

Варта адзначыць, што В.М. Аўчыннікаў на працягу многіх гадоў працы ў нашым універсітэце (больш за 50 гадоў), з’яўляючыся ў розныя гады загадчыкам кафедры, а ў цяперашні час кіраўніком навукова-даследчага цэнтра «Экалагічная бяспека і энергазберажэнне на транспарце», прысвяціў доўгія гады вырашэнню праблем энергетычнай і экалагічнай бяспекі, а таксама павышэнню энергазберажэння на транспарце і прадпрыемствах прамысловасці.

З верасня 2019 г. па жнівень 2020 г. кіраўніцтва кафедрай «Экалогія і энергаэфектыўнасць у тэхнасферы» ажыццяўляў кандыдат тэхнічных навук Пяхота Аляксандр Мікалаевіч.

Кафедра «Фізіка» была створана ў кастрычніку 1953 года. Доўгія гады кафедрай «Фізіка» загадваў прафесар Уладзімір Якаўлевіч Мацюшэнка (1941-2009) – адзін з аўтараў навуковага адкрыцця «З’ява ўтварэння насычанай вадародам зоны ў

подпаверхневым слаі металу пры трэнні». У перыяд 2009-2015 года загадчыкам кафедры «Фізіка» з’яўляўся Уладзімір Аляксандравіч Зыкуноў – спецыяліст у галіне фізікі элементарных часціцаў, удзельнік некалькіх эксперыментальных праграм у фізіцы высокіх энергій: CMS LHC (Вялікі адронны калайдэр), E-158 (SLAC, Стэнфардскі лінейны паскаральнік) і MOLLER (лабараторыя імя Джэферсана, JLab).

У 1990 годзе на кафедры быў уведзены курс «Радыяцыйная бяспека» і створана новая лабараторыя радыяцыйнай бяспекі, абсталяваная неабходным для працы студэнтаў абсталяваннем і камп’ютарамі для апрацоўкі вынікаў. З тых часоў на кафедры падрыхтаваныя і выдадзеныя навучальныя дапаможнікі і практыкум па ядзернай фізіцы і радыяцыйнай бяспецы, дапушчаныя Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь для выкарыстання ў ВНУ (дацэнт В.А. Савасценка), а таксама і вучэбна-метадычны дапаможнік «Асновы радыяцыйнай бяспекі» (дацэнт У.Г. Раднянкоў).

У студзені 2016 года кафедра «Фізіка» і кафедра «Хімія» шляхам зліцця былі рэарганізаваны ў кафедру «Фізіка і хімія». Загадчыкам кафедры стаў доктар тэхнічных навук, прафесар Нявераў Аляксандр Сяргеевіч. З 2019 года кафедру ўзначальвала доктар тэхнічных навук, прафесар Кудзіна Алена Фёдараўна.